Việc bắt buộc sử dụng thiết bị an toàn cho trẻ em trên ô tô từ ngày 1/1/2026 đang trở thành chủ đề nhận được nhiều sự quan tâm trong nhiều ngày qua. Theo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024, trẻ em dưới 10 tuổi và thấp dưới 1,35 m khi đi ô tô phải được trang bị thiết bị an toàn phù hợp, đồng thời không được ngồi cùng hàng ghế với người lái, trừ xe chỉ có một hàng ghế.

Nhiều phụ huynh cho rằng quy định mới này đồng nghĩa với việc tất cả trẻ đều phải dùng ghế ô tô chuyên dụng (CRS). Tuy nhiên, theo Cục CSGT, ngoài ghế chuyên dụng, cha mẹ có thể sử dụng đệm nâng, ghế nâng (booster seat) hoặc đai điều chỉnh trẻ em, miễn là thiết bị đạt tiêu chuẩn kỹ thuật theo QCVN 123:2024/BGTVT và phù hợp với chiều cao – cân nặng của trẻ.

Chính điều này giúp phụ huynh có thêm lựa chọn linh hoạt hơn, đặc biệt với những gia đình có con đã lớn, chỉ cần thiết bị điều chỉnh đai thay vì ghế CRS giá cao.

Giải pháp thay thế ghế chuyên dụng: Gọn nhẹ hơn, giá mềm hơn nhưng vẫn đảm bảo an toàn

Trong phân khúc các thiết bị an toàn dành cho trẻ, ghế CRS vẫn là giải pháp toàn diện nhất. Tuy nhiên, giá thành cao, cồng kềnh và thời gian sử dụng bị giới hạn theo từng giai đoạn tuổi khiến nhiều gia đình cân nhắc tìm phương án phù hợp hơn. Đây là lúc đệm nâng và đai điều chỉnh trở thành lựa chọn khả thi, đặc biệt với trẻ đã lớn.

Đệm nâng (booster) được thiết kế để đưa trẻ lên vị trí phù hợp, giúp đai an toàn của xe nằm đúng trên vai – ngực và phần hông. Khi đai được đặt đúng, vai và cơ thể trẻ chịu lực tốt hơn nếu xảy ra va chạm. 

Trên thị trường, các dòng booster như Jovikids OHHO Portable Booster, Booster Seat Baby Travel hay Safe N Sound Hi-Liner SG có giá dao động từ hơn một triệu đến hơn ba triệu đồng. Sản phẩm cao cấp như Hi-Liner SG có tựa lưng hỗ trợ bảo vệ đầu – cổ, trong khi các mẫu phổ thông nhỏ gọn hơn, dễ lắp đặt và phù hợp nhiều dòng xe.

Đệm nâng chuyên dụng trên ô tô cho trẻ (Ảnh minh họa)

Bên cạnh đó, đai điều chỉnh (seatbelt adjuster) cũng là giải pháp dành cho trẻ lớn. Khi khung xương của trẻ đã phát triển cứng cáp, đai điều chỉnh giúp đặt đai vai đúng vị trí, tránh tình trạng đai siết vào cổ hoặc mặt. 

Các mẫu phổ biến như Universal Child Seat-Belt Adjuster hay Toddler Booster Cushion Adjustable có giá chỉ từ vài chục nghìn đến dưới một triệu đồng. Dù mức giá mềm hơn đáng kể, phụ huynh vẫn cần lưu ý rằng đai điều chỉnh chỉ phù hợp với trẻ đủ lớn và tuyệt đối không thay thế ghế CRS cho trẻ nhỏ.

Khi nào trẻ phải sử dụng ghế chuyên dụng?

Các chuyên gia thường nhấn mạnh rằng, trẻ dưới 4–5 tuổi hoặc nặng dưới 15 kg vẫn cần ngồi ghế CRS để đảm bảo an toàn tối đa. Ghế sử dụng đai 5 điểm, ôm trọn cơ thể trẻ và giảm thiểu nguy cơ chấn thương vùng đầu – cổ – lưng khi xảy ra va chạm. Nhiều mẫu ghế như Joie i-Spin Grow, Joie Every Stage R129 hay Chicco Gro-Up 123 hỗ trợ trẻ từ sơ sinh đến khi lớn hơn, tùy loại, với mức giá từ hơn 6 triệu đến hơn 12 triệu đồng.

Ngoài tính năng xoay 360 độ, các mẫu ghế hiện đại còn bổ sung lớp bảo vệ hai bên, chất liệu hấp thụ xung lực và hệ thống ISOFIX giúp việc lắp đặt chính xác hơn. Tất cả yếu tố này giúp ghế CRS luôn là lựa chọn tối ưu cho giai đoạn đầu đời, khi hệ xương của trẻ còn rất mềm và dễ tổn thương.

Việt Nam không phải là quốc gia duy nhất siết chặt quy định về thiết bị an toàn cho trẻ. Tại Vương quốc Anh, trẻ bắt buộc dùng ghế chuyên dụng hoặc booster đến 12 tuổi hoặc 135 cm, tùy điều kiện nào đến trước. Ghế phải đạt chuẩn ECE R44/04 hoặc tiêu chuẩn mới nhất R129/i-Size, và trẻ dưới 15 tháng tuổi buộc phải ngồi quay ngược chiều xe.

Tại Hoa Kỳ, Cơ quan An toàn Giao thông Quốc gia (NHTSA) khuyến nghị trẻ càng ngồi quay ngược càng lâu càng tốt. Nhiều bang chỉ cho phép trẻ chuyển sang dùng đai người lớn khi đạt chiều cao khoảng 145 cm, tương đương một số tiêu chuẩn châu Âu. Các quốc gia đều thống nhất rằng việc dùng đai người lớn khi trẻ chưa đủ chiều cao là cực kỳ nguy hiểm, vì đai có thể siết trực tiếp vào cổ hoặc vùng bụng mềm.

Những quy định này cho thấy an toàn cho trẻ luôn được đặt lên hàng đầu. Trẻ cần thiết bị phù hợp ở từng giai đoạn phát triển, chứ không phải chỉ đến tuổi nhất định là có thể bỏ ghế.